Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Formy i rodzaje przemocy:
przemoc fizyczna – jest działaniem powodującym uszkodzenia ciała, lub niosącym takie ryzyko np. popychanie, szarpanie, szturchanie, ciągnięcie, klapsy, duszenie, krępowanie ruchów itp.
przemoc psychiczna – jest naruszeniem godności osobistej poprzez obrażanie, krytykowanie, wyzywanie, straszenie, szantażowanie, obwinianie, krzywdzenie zwierząt, ujawnianie tajemnic, wyśmiewanie, lekceważenie itp.
przemoc seksualna – jest naruszeniem intymności przez zmuszanie osoby do aktywności seksualnej lub do niechcianych praktyk i pieszczot o charakterze seksualnym, np. gdy osoba nie jest świadoma lub obawia się odmówić.
przemoc ekonomiczna – jest naruszeniem własności poprzez jej niszczenie; pozbawianiem środków do życia, lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokojone niezbędne dla życia potrzeby, np. zabieranie pieniędzy, zaciąganie pożyczek i zmuszanie do spłacania długów, sprzedawanie osobistych bądź wspólnych rzeczy bez uzgodnienia.
przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej – poprzez wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają.
zaniedbanie – jest naruszeniem obowiązku do opieki ze strony osób bliskich, np. pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, uniemożliwienie dostępu do zaspokajania podstawowych potrzeb.
!!! Przemoc domowa jest przestępstwem !!!
art. 207 k.k. – znęcanie się psychiczne lub fizyczne nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny;
art. 191 k.k. – stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia określonego stanu;
art. 197 k.k. – doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności.
art. 189 k.k. – pozbawienie człowieka wolności;
art. 210 k.k. – porzucenie wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na stan psychiczny lub fizyczny;
art. 211 k.k. – uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru;
art. 200 k.k. – obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenie się wbrew takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania;
art. 208 k.k. – rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju
Procedura "Niebieskie Karty"
Wszczęcie procedury następuje z chwilą wypełnienia formularza „Niebieska Karta – A” w przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej.
Podejmowanie interwencji w środowisku odbywa się na podstawie procedury „Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby doznającej przemocy domowej ani osoby stosującej przemoc domową.
Procedura „Niebieskie Karty” obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez członków Grupy Diagnostyczno-Pomocowej, w związku z uzasadnionym podejrzeniem stosowania przemocy domowej.
W skład grupy diagnostyczno-pomocowej wchodzą:
1) pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej;
2) funkcjonariusz Policji.
W sprawach żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową stosujących przemoc domową w skład grupy diagnostyczno-pomocowej wchodzi także żołnierz Żandarmerii Wojskowej.
W skład grupy diagnostyczno-pomocowej mogą także wchodzić:
1) pracownik socjalny specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej;
2) asystent rodziny;
3) nauczyciel wychowawca będący wychowawcą klasy lub nauczyciel znający sytuację domową małoletniego;
4) osoby wykonujące zawód medyczny, w tym lekarz, pielęgniarka, położna lub ratownik medyczny;
5) przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
6) pedagog, psycholog lub terapeuta, będący przedstawicielem:
- jednostki organizacyjnej pomocy społecznej,
- gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
- Policji,
- oświaty,
- ochrony zdrowia
- organizacji pozarządowej
7) W sprawach osób stosujących przemoc domową, pozostających pod dozorem lub nadzorem kuratora sądowego, w skład grupy diagnostyczno-pomocowej wchodzi także zawodowy kurator sądowy lub wskazany przez kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej społeczny kurator sądowy.
Zadania grup diagnostyczno-pomocowych:
1) dokonanie, na podstawie procedury „Niebieskie Karty”, oceny sytuacji domowej osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;
2) realizacja procedury „Niebieskie Karty” w przypadku potwierdzenia podejrzenia wystąpienia przemocy domowej, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia;
3) zawiadomienie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy domowej o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty” pod jej nieobecność;
4) realizacja działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;
5) występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową albo w programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową;
6) występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o złożenie zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń;
7) monitorowanie sytuacji osób doznających przemocy domowej, a także zagrożonych wystąpieniem przemocy domowej, w tym również po zakończeniu procedury „Niebieskie Karty”;
8) zakończenie procedury „Niebieskie Karty”;
9) dokumentowanie podejmowanych działań, stanowiących podstawę:
a) uznania braku zasadności wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”,
b) wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”;
10) informowanie przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego o efektach podjętych działań w ramach procedury „Niebieskie Karty”.
Do zadań pracownika socjalnego powołanego do grupy diagnostyczno-pomocowej należy szczególności praca z osobą doznającą przemocy domowej i opracowanie indywidualnego planu pomocy, zgodnie z jej uzasadnionymi potrzebami.
Do zadań funkcjonariusza Policji powołanego do grupy diagnostyczno-pomocowej należy w szczególności praca z osobą stosującą przemoc domową.
Procedurę „Niebieskie Karty” oraz wzory formularzy „Niebieska Karta” określa: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” i wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. 2023, poz. 1870)
Jeżeli potrzebujesz pomocy zgłoś się do nas!
tel. 46 861 23 15 wew. 28
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE DLA OSÓB DOTKNIĘTYCH PRZEMOCĄ ZNAJDZIECIE NA STRONIE:
https://www.gov.pl/web/rodzina/obowiazujace-akty-praw-przemoc
